تفکر در ذات خدا

رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلّم) در روایتی می فرماید: تَفَكَّروا في الخَلقِ و لا تَفَكَّروا في الخالِقِ؛ فإنَّكُم لا تَقدِرونَ قَدرَهُ.

این حدیث حاوی یک مسئله ی اعتقادی و کلامی است و مضمون آن در احادیث مختلف دیگر نیز دیده می شود و آن این که در ذات خدا نباید فکر کرد زیرا فکر در مورد او به جایی نمی رسد. انسان هر چه در توان دارد باید در مورد مصنوعات و اسرار آفرینش موجودات فکر کند و این کار انسان را به خدا نزدیک می کند ولی فکر در مورد ذات خداوند انسان را از خدا دور می کند.

علت آن این است که ذات خداوند فوق تفکر ماست. مثلا اینکه خداوند همه جا هست و از من به من نزدیک تر است حتی در درون قلب ما هست ولی در عین حال مکان هم ندارد.

همچنین می گویند خداوند ذاتی است که هیچ نهایت و حدی ندارد قدرت، علم و تمامی صفات او نامتناهی است. حال انسانِ متناهی و محدود با فکر و عقل محدود چگونه می تواند موجود نامتناهی را تصور کند. بنا بر این اینکه می گویند در مورد ذات خدا فکر نکنید این است که امکان ندارد بتوانید فکر کنید و ای بسا انسان مبتلا به تشبیه شود یعنی خداوند را تشبیه به مخلوقات کند و یا مبتلا به تعطیل شود و خدا را از تمامی صفات خالی کند.

حتی پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم) نیز نمی تواند در مورد ذات خدا فکر کند زیرا او هم محدود است و خدا نامحدود.

نظرات

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
سامانه پاسخگویی برخط(آنلاین) به سوالات شرعی و اعتقادی مقلدان حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
تارنمای پاسخگویی به احکام شرعی و مسائل فقهی
آیین رحمت
انتشارات امام علی علیه السلام
خبرگزاری دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی