هیجدهم ذى الحجه، روز عید سعید غدیر است؛ روزى که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در راستاى اجراى فرمان پروردگار، على بن أبی طالب (علیه السلام) را به ولایت منصوب کرد و رسما خلافت آن حضرت را به همه مسلمانان اعلام کرد.
در آخرین سال عمر پیامبر (صلی الله علیه و آله) مراسم حجة الوداع، با شکوه هر چه تمام تر در حضور آن حضرت به پایان رسید، یاران پیامبر (صلی الله علیه و آله) از خوشحالى درک این عبادت بزرگ در پوست خود نمی گنجیدند.
آفتاب حجاز بر کوه ها و دره ها آتش می پاشید، ظهر نزدیک شده بود، کم کم سرزمین جحفه و سپس بیابان هاى خشک و سوزان «غدیر خم» از دور نمایان می شد.
اینجا در حقیقت چهارراهى است که مردم سرزمین حجاز را از هم جدا می کند، راهى به سوى مدینه در شمال، و راهى به سوى عراق در شرق، و راهى به سوى غرب و سرزمین مصر و راهى به سوى سرزمین یمن در جنوب.
ناگهان دستور توقف از طرف پیامبر (صلی الله علیه و آله) به همراهان داده شد.
مسلمانان با صداى بلند آنهایى را که در پیشاپیش قافله در حرکت بودند به بازگشت دعوت کردند؛ و مهلت دادند تا جاماندگان نیز برسند.
مؤذن پیامبر (صلی الله علیه و آله) با صداى الله اکبر مردم را به نماز ظهر دعوت کرد؛ مردم به سرعت آماده نماز شدند، تا اینکه نماز ظهر تمام شد.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) به آنها اطلاع داد که همه باید براى شنیدن یک پیام تازه الهى خود را آماده کنند؛ لذا منبرى از جهاز شتران ترتیب داده شد و پیامبر (صلی الله علیه و آله) بر فراز آن قرار گرفت.
ناگهان مردم دیدند پیامبر (صلی الله علیه و آله) به اطراف خود نگاه کرد گویا کسى را جستجو می کند.
همین که چشمش به على (علیه السلام) افتاد، خم شد و دست او را گرفت و بلند کرد؛ آنچنان که سفیدى زیر بغل هر دو نمایان شد و همه مردم او را دیدند و شناختند که او همان افسر شکست ناپذیر اسلام است.
در اینجا صداى پیامبر (صلی الله علیه و آله) رساتر و بلندتر شد و فرمود: «فمن کنت مولاه فعلى مولاه؛ هر کس من مولا و رهبر او هستم؛ على علیه السلام، مولا و رهبر او است» (الدر المنثور، ج 2، ص 259)
و اینگونه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) در روز غدیر خم، به فرمان خداوند، على (علیه السلام) را به امامت و جانشینى خود منصوب کرد و خلافت او را بر مؤمنین اعلام کرد.
در این هنگام شور و غوغایى در میان مردم افتاد و به على (علیه السلام) این موقعیت را تبریک گفتند، چیزى نگذشت که این مسأله در بلاد و شهرها منتشر شد.
این نیست جز نگه داشتن نور حق در تمام قرون و اعصار و اتمام حجت نسبت به خلافت و ولایت على (علیه السلام) بر تمام نسل ها.